کارکرد نهاد حِسبَه در برقراری امنیت اجتماعی شهرها

نویسندگان

جهانبخش ثواقب

دانشگاه لرستان شهاب شهیدانی

دانشگاه لرستان

چکیده

از نهاد های تشکیلات اداری حکومت های مسلمان که در برقراری بخشی از امنیت اجتماعی شهرها و حفظ اخلاق عمومی و سلامت فضای کسب و کار و رعایت امور شرعی در جامعه، نقش مهمی برعهده داشت، دیوان احتساب یا حِسبه بود. این نهاد بنابر ضرورت اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه، وابسته به تشکیلات قضایی پدید آمد، اما گستره وظایف آنْ امور اقتصادی، اجتماعی و امنیت عمومی جامعه اسلامی را دربرگرفت. در این مقاله ضمن تبیین کارکردهای مختلف نهاد حِسبَه، نقش آن در تأمین امنیت اجتماعی و حفظ ارزش ها و هنجارهای دینی در جامعه بررسی می شود. یافته پژوهش نشان می دهد که برآیند کارکردهای این نهاد در حوزه نظارت بر اجرای مسائل شرعی و حفظ اخلاقیات جامعه و در حوزه اقتصادی که حفظ نظم و سلامت امور اقتصادی و نظارت بر عملکرد اصناف و بازاریان بود، به برقراری امنیت اجتماعی شهرها منجر می شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اقدامات قاجارها در برقراری امنیت اجتماعی شهرها

برقراری امنیت اجتماعی به دست نظام‌‌های سیاسی موجب آرامش روانی، رضایت‌مندی، و مطلوبیت زندگی مردم و تداوم قدرت و حیات سیاسی زمام‌داران می‌‌‌شود. زمام‌داران با جلوگیری از چالش‌‌های ضدِ امنیتی، به شیوه‌‌های گوناگون، امنیت حوزة حاکمیتی خود را تأمین می‌کردند. حکومت قاجار نیز با عوامل برهم‌زنندة نظم و امنیت روبه‌‌رو بود که موجودیت آن را به چالش می‌‌کشید و باید در برابر این بحران‌‌ها اقداماتی انجام دهند...

متن کامل

اقدامات قاجارها در برقراری امنیت اجتماعی شهرها

برقراری امنیت اجتماعی به دست نظام های سیاسی موجب آرامش روانی، رضایت مندی، و مطلوبیت زندگی مردم و تداوم قدرت و حیات سیاسی زمام داران می شود. زمام داران با جلوگیری از چالش های ضد امنیتی، به شیوه های گوناگون، امنیت حوزه حاکمیتی خود را تأمین می کردند. حکومت قاجار نیز با عوامل برهم زننده نظم و امنیت روبه رو بود که موجودیت آن را به چالش می کشید و باید در برابر این بحران ها اقداماتی انجام دهند تا حاکم...

متن کامل

نهاد حسبه در عصر ایلخانی

نهاد حسبه در عصر ایلخانی[1] علیرضا کریمی[2] سجّاد برزگر[3] چکیده شهرهای ایران در آغاز سده هفتم هجری از رونق نسبی برخوردار بودند که گرفتار هجوم ویران‌گر مغول‌ها شدند. رویارویی مردم شهری با بیابان‌گردان مغول، این رشد و رونق را در مُحاق فرو برد. جز تاراج و از میان رفتن نیروی اقتصادی شهرهای بزرگ، روابط حیات شهری در عصر ایلخانان دست‌خوش دگرگونی‌های ژرف شد؛ به‌ویژه ایلخانان در عهدی از حکومتشان بر ایران...

متن کامل

بررسی کارکرد نهاد حسبه درعرصه پزشکی تمدن اسلامی (قرون سوم تا ششم هجری)

Haessba organization is one of the most important institutions of Muslim governments to supervise social affairs in the direction of Islamic teachings. The supervision of the correct implementation of the laws in the professions can be explained by the duties of Hesbah and Fard Muhaspis. The duties of the organization were to oversee the work of doctors, veterinarians, ophthalmologists and phar...

متن کامل

مقایسه وظایف نهاد حسبه و مدیریت شهری نوین در ایران

«نهاد حسبه» از اساسی‌ترین نهادهای حکومتی−شهری پیش از دوران آغاز فعالیت‌های نوین شهرداری در ایران به‌شمار می‌رود. هرچند در آن دوره از تاریخ ایران، نظام اداره شهری مبتنی بر محوریت حکومت‌های محلی نبوده، اما نظام عملکردی و نظارتی آن یکپارچه بوده است و تفرقی در اجرا و نظارت بر امور دینی−اخلاقی، اجتماعی−اقتصادی و قضائی−انتظامی وجود نداشته است؛ به سخن دیگر، وظایف اجرا و نظارت در این عرصه‌ها به ‌عهده «...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

جلد ۷، شماره ۲۴، صفحات ۸۱-۱۰۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023